Innovative libraries. Warsztaty IIIF w Bibliotece Narodowej
International Image Interoperability Framework (IIIF) to jedna z najważniejszych inicjatyw w zakresie interoperacyjności udostępniania zbiorów kultury w internecie. Przedsięwzięciem kieruje Konsorcjum IIIF, składające się z najważniejszych instytucji kultury na świecie, m.in. bibliotek narodowych Francji, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Izraela, Polski oraz bibliotek wiodących uniwersytetów: Oxford, Cambridge, Harvard, Princeton, Stanford. Jednym z głównych celów konsorcjum jest wypracowanie standardowych metod zapewniania dostępu do zasobów cyfrowych wysokiej jakości. Środkiem do jego osiągnięcia są cztery standardy API (Application Programming Interface), opracowane przez międzynarodową społeczność deweloperów: Image API, Presentation API, Search API, Authentication API.
IIIF Image API określa strumieniowe dostarczanie cyfrowego obrazu do viewera.
IIIF Presentation API wspiera prezentację obiektu cyfrowego jako całości złożonej z metadanych i cyfrowej zawartości. Instytucja dziedzictwa, która przechowuje na swoich serwerach obiekty cyfrowe i udostępnia opisujące je manifesty IIIF Image i Presentation API, dzięki technologii strumieniowej umożliwia użytkownikom prezentowanie i przetwarzanie obiektu cyfrowego w innych systemach i aplikacjach bez konieczności lokalnego przechowywania dużej ilości danych. Będące w początkowej fazie rozwoju IIIF Search i Authentication API odpowiadają kolejno za przeszukiwanie zawartości obiektów oraz uprawnienia dostępu do obiektów. Aktualizowana na bieżąco dokumentacja API dostępna jest pod adresem iiif.io.
Zapewnianie przez instytucje kultury API zgodnych ze standardami IIIF przyczynia się do zwiększenia interoperacyjności serwisów i e-usług. Zasoby instytucji mogą być dzięki temu w łatwy sposób wykorzystywane i przetwarzane przez użytkowników. Istotną rolę w ułatwianiu tej dystrybucji pełni skupione wokół IIIF środowisko deweloperów, którzy tworzą narzędzia przeznaczone do obsługi zasobów udostępnianych zgodnie z zasadami IIIF. Z wykorzystaniem tych narzędzi użytkownik o minimalnych kompetencjach cyfrowych uzyskuje nowe możliwości eksplorowania zasobów cyfrowych, wcześniej dostępne tylko programistom lub użytkownikom tworzonych na określone potrzeby aplikacji. Jak przykład może posłużyć viewer Mirador (projectmirador.org), w którym za pomocą manifestów IIIF Presentation API możemy wyświetlać jednocześnie obiekty rozproszone w różnych kolekcjach. Skupienie energii twórczej programistów i doświadczenia osób z branży kultury w jednym międzynarodowym projekcie skutkuje znaczącym podwyższeniem jakości tworzonych aplikacji i co za tym idzie – zwiększeniem dostępności zbiorów.
We wrześniu 2017 roku pod hasłem Innovative libraries odbyło się pierwsze w Polsce międzynarodowe spotkanie poświęcone IIIF. Warsztaty towarzyszyły konferencji Digital Cultures, a wśród zaproszonych gości prezentujących własne implementacje i inne zagadnienia związane z IIIF znaleźli się: Benjamin Albritton (Stanford University Libraries), Matthieu Bonicel (Bibliothèque nationale de France), Andrew Hankinson (Bodleian Library) i Marcin Szala (Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu). Przedstawiono również planowane działania związane rozwojem POLONY (Sonia Wronkowska, BN) i innych e-usług Biblioteki Narodowej (Dariusz Paradowski, BN), do których należy także zapewnienie API zgodnych ze standardem IIIF.
